Breast cancer : સ્તન કેન્સરના કારણો, લક્ષણો અને સારવાર
Breast cancer causes, symptoms and treatment
Breast Cancer: સ્તન કેન્સર એ એક એવું કેન્સર છે જે સ્તનમાં શરૂ થાય છે. આમાં, જ્યારે સ્તનના કોષો વધુ પડતા વધવા લાગે છે. સ્તન કેન્સરમાં, કોષો ગઠ્ઠાનું સ્વરૂપ લે છે. સ્ત્રીઓમાં સ્તન કેન્સર વધુ જોવા મળે છે. પરંતુ એમ કહેવું ખોટું નહીં હોય કે પુરુષોને પણ સ્તન કેન્સર થઈ શકે છે. જાણો કેવી રીતે થાય છે Breast Cancer? તેની સારવાર અને લક્ષણો શું છે? છેલ્લા કેટલાક સમયથી સ્તન કેન્સર (Breast Cancer) ના દર્દીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે.
સમગ્ર વિશ્વમાં સ્તન કેન્સર એક સામાન્ય રોગ બની રહ્યો છે. ભારતમાં 100 માંથી એક મહિલા સ્તન કેન્સરથી પીડિત છે. આ કેન્સર પુરુષોમાં પણ જોવા મળે છે, પરંતુ ખૂબ જ ભાગ્યે જ. આજના સમયમાં મહિલાઓ પણ પોતાના પગ પર ઉભી રહેવા માંગે છે. ઘરના કામકાજ, ઓફિસ અને બાળકોની સંભાળના કારણે તે પોતાના સ્વાસ્થ્ય પર ધ્યાન આપી શકતી નથી. સ્ત્રીઓમાં આવા ઘણા સામાન્ય રોગો છે. તેમાંથી એક સ્તન કેન્સર છે.
સ્તન કેન્સરના પ્રકારો (Types of Breast Cancer):
1. Invasive ductal carcinoma- 80% કેન્સર ડક્ટલ કાર્સિનોમા દ્વારા ફેલાય છે. આમાં, મિલ્ક ડક્ટમાં ચરબી ઝડપથી વધવા લાગે છે. આમાં, મિલ્ક વોલ બહારની બાજુએ ઝડપથી વિકસિત થવા લાગે છે.
2. Invasive lobular carcinoma – આમાં કોષની પેશીઓ આગળ વધતી નથી. તે મિલ્ક વોલની પાછળ રહે છે. તે ધીમે ધીમે ફેલાય છે. આમાં મિલ્ક વોલ લાલ થઈ જાય છે. પીડા શરૂ થાય છે.
હાલમાં અન્ય બે પ્રકારના કેન્સર પણ જોવા મળી રહ્યા છે. આમાંનું પ્રથમ inflammatory breast cancer છે. તે એક ટકા સ્ત્રીઓમાં જોવા મળે છે. પરંતુ તે ખૂબ જ ઝડપથી ફેલાય છે. આમાં મહિલાઓના મોતનું જોખમ વધારે છે. કેન્સરનો ચોથો પ્રકાર – Paget disease. આમાં સ્તનની નિપ્પલ નો વિસ્તાર સંપૂર્ણપણે કાળો થઈ જાય છે. જેનો યોગ્ય સમયે ઈલાજ કરવામાં આવે તો ઠીક થઈ શકે છે.
Breast cancer symptoms : શરૂઆતમાં સ્તન કેન્સરના લક્ષણો જોવા મળતા નથી. પરંતુ તે સ્તન કેન્સરના પ્રકાર પર આધાર રાખે છે. સામાન્ય રીતે સ્તન કેન્સરમાં ગઠ્ઠાના લક્ષણો હોઈ શકે છે. પરંતુ દરેક ગઠ્ઠો કેન્સરનું લક્ષણ હોઈ શકે નહીં. જો તમને સ્તન પર ગઠ્ઠો દેખાય, તો તમારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જ જોઇએ. સંશોધકોના મતે જીવનશૈલીમાં ફેરફાર કરીને સ્તન કેન્સરને ઘટાડી શકાય છે. નિયમિત વ્યાયામ કરવાથી સ્તન કેન્સર ઘટાડી શકાય છે. બીજી પણ કેટલીક ટિપ્સ છે જેના દ્વારા સ્તન કેન્સરને ઘટાડી શકાય છે. પરંતુ આપણે એમ ન કહી શકીએ કે તે દરેક સ્ત્રીને લાગુ પડે છે.
Breast cancer treatment:
1. નિયમિત શારીરિક વ્યાયામ: શારીરિક રીતે સક્રિય રહેવાથી સ્તન કેન્સર ઘટાડી શકાય છે. દરેક સ્ત્રીએ દિવસમાં ઓછામાં ઓછી 30 મિનિટ શારીરિક કસરત કરવી જોઈએ અથવા ઘરે સારી રીતે સક્રિય રહેવું જોઈએ. શરીરમાં ચરબી વધવા ન દો. સમયાંતરે શરીરનું વજન તપાસવું જોઈએ. સ્થૂળતા પણ સ્તન કેન્સરનું કારણ બની શકે છે.
2. સિગારેટ કે આલ્કોહોલના સેવનથી સ્તન કેન્સર થઈ શકે છે:બદલાતા સમયમાં મહિલાઓ પણ સિગારેટ અને દારૂની વ્યસની બની ગઈ છે. આલ્કોહોલ મહિલાઓના સ્તનને અસર કરે છે. જેના કારણે સામાન્ય મહિલાઓની સરખામણીમાં બ્રેસ્ટનું જોખમ 10 ટકા વધી જાય છે. તેનું સેવન કરવાનું ટાળો. આ જ નિયમ સિગારેટને પણ લાગુ પડે છે. ધૂમ્રપાન સ્તન કેન્સરને પ્રોત્સાહન આપે છે, ખાસ કરીને પ્રીમેનોપોઝલ સ્ત્રીઓમાં.
3. સ્તનપાન:બદલાતી દુનિયામાં મહિલાઓ તેમના શરીરને ફિટ રાખવા માટે તેમના બાળકને સ્તનપાન કરાવતી નથી. તમે તમારા બાળકને જેટલા લાંબા સમય સુધી સ્તનપાન કરાવો છો, તેટલું તમારું સ્તન કેન્સરનું જોખમ ઓછું થશે.