હિંદુ ધર્મમાં પાંચ દેવોમાં, કળિયુગમાં માત્ર સૂર્ય ભગવાનના દર્શન થાય છે. સૂર્ય ભગવાન વિશે શાસ્ત્રો કહે છે કે ભગવાન ભાસ્કર વિશ્વના આત્મા છે. સમગ્ર વિશ્વ તેમના તેજથી પ્રકાશિત છે. ચંદ્ર અને અન્ય તારાઓના તેજ પાછળનું કારણ સૂર્ય ભગવાનની રમત છે.
ગ્રહોમાં પણ સૂર્યને રાજા કહેવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે એક વાત જાણો છો કે જ્યોતિષમાં સૂર્ય ગ્રહોનો રાજા હોવા છતાં રાહુ ગ્રહ તેમને ગ્રહણ કરે છે અને તેના કારણે સૂર્યગ્રહણ થાય છે. આવું કેમ અને શું છે રાહુની સૂર્ય ભગવાન સાથે દુશ્મની? આજે અમે તમને આ સાથે જોડાયેલી એક પૌરાણિક કથા જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.
દંતકથા અનુસાર સમુદ્ર મંથન દરમિયાન દેવતાઓ અને દાનવો અમૃતનું પાત્ર મેળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા. તે દરમિયાન તેમાંથી અમૃતનું પાત્ર નીકળ્યું. તે સમયે ભગવાન વિષ્ણુ મોહિનીનું રૂપ ધારણ કરીને દેવતાઓને અમૃત આપી રહ્યા હતા અને તેમના મોહિની સ્વરૂપને જોઈને રાક્ષસો આકર્ષિત થઈ રહ્યા હતા. આવી સ્થિતિમાં સ્વરભાનુ નામનો રાક્ષસ ચુપચાપ દેવતાઓનું રૂપ ધારણ કરીને એ જ કતારમાં ઊભો રહ્યો જ્યાં દેવતાઓ અમૃત પી રહ્યા હતા. જેમ ભગવાન વિષ્ણુએ રાક્ષસ સ્વરભાનુને અમૃત પીવડાવ્યું, સૂર્ય અને ચંદ્ર દેવોએ રાક્ષસની હરકત જોઈ.
સૂર્ય અને ચંદ્રદેવે ભગવાન વિષ્ણુને તરત જ તેમને અમૃત પીવડાવવાનું બંધ કરવા કહ્યું અને સ્વરાભાનુની છેતરપિંડી વિશે જાણ કરી.પરંતુ ત્યાં સુધીમાં ઘણું મોડું થઈ ગયું હતું અને અમૃતના ટીપા રાક્ષસના ગળામાં પ્રવેશી ચૂક્યા હતા. જ્યારે ભગવાન વિષ્ણુને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેમણે સુદર્શન ચક્રથી સ્વરભાનુના ગળામાં પ્રહાર કર્યો. સ્વરભાનુની ગરદન પર સુદર્શન ચક્ર વાગતાં જ તેમનું માથું શરીરથી અલગ થઈ ગયું.
એક ભાગ મસ્તક સાથે રાહુ બન્યો અને બીજો ભાગ બાકીના શરીર સાથે કેતુ બન્યો. કારણ કે સ્વરભાનુએ અમૃતનો સ્વાદ ચાખ્યો હતો, તે આ બે ભાગમાં અમર થઈ ગયો. પરંતુ સૂર્ય અને ચંદ્ર તેમના દુશ્મન બની ગયા અને તેના કારણે રાહુ સૂર્ય ગ્રહણ કરે છે અને કેતુ ચંદ્ર ગ્રહણ કરે છે અને રાહુ અને કેતુ સૂર્ય અને ચંદ્રથી બદલો લે છે.
