આખું વિશ્વ 1 જાન્યુઆરીએ નવું વર્ષ ઉજવે છે, પરંતુ હિન્દુ નવું વર્ષ આ દિવસથી શરૂ થતું નથી. જણાવી દઈએ કે દર વર્ષે ચૈત્ર મહિનાના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદાથી હિંદુ નવું વર્ષ શરૂ થાય છે. હિંદુ કેલેન્ડરમાં 12 મહિનાનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં પહેલો મહિનો ચૈત્ર અને છેલ્લો મહિનો ફાલ્ગુન છે.
એવું કહેવાય છે કે ઉજ્જૈનના રાજા વિક્રમાદિત્યએ લગભગ 2000 વર્ષ પહેલા વિક્રમ સંવતની શરૂઆત કરી હતી. હિંદુ સંસ્કૃતિ અનુસાર ચૈત્ર માસના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદાને મહત્વ આપતા વિક્રમાદિત્યએ આ પંચાંગ સમગ્ર ભારતના લોકોને ઉપલબ્ધ કરાવ્યું હતું. તો ચાલો જાણીએ કે વર્ષ 2025 માં હિન્દુ નવું વર્ષ ક્યારે ઉજવવામાં આવશે.
વર્ષ 2025 માં હિન્દુ નવું વર્ષ 30 માર્ચે ઉજવવામાં આવશે. આ વિક્રમ સંવત 2082 હશે. બ્રહ્મ પુરાણ અનુસાર વિષ્ણુજીએ બ્રહ્માજીને સૃષ્ટિની રચનાનું કાર્ય સોંપ્યું છે અને જ્યારે બ્રહ્માજીએ સૃષ્ટિની રચના કરી ત્યારે તે દિવસે ચૈત્ર માસના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિ હતી. આ જ કારણ છે કે આ દિવસે ધાર્મિક કાર્યો કરવાનું ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. હિંદુ ધર્મની પરંપરા મુજબ નવા વર્ષના દિવસે પ્રથમ પૂજનીય ભગવાન શ્રી ગણેશની પૂજા કરી, બ્રહ્માંડના તમામ મુખ્ય દેવી-દેવતાઓની પૂજા-અર્ચના કરી, વેદ અને પંચાંગની આરાધના કરીને નવા વર્ષનું પરંપરાગત રીતે સ્વાગત કરવામાં આવે છે.
જણાવી દઈએ કે પશ્ચિમી માન્યતા અનુસાર નવું વર્ષ 1 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે. તે જુલિયન કેલેન્ડર પર આધારિત છે. જુલિયન કેલેન્ડરમાં વર્તમાન વર્ષ 2025 છે, જ્યારે હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, નવું સંવત (હિંદુ નવું વર્ષ) આ વખતે 2082 હશે. બંને વચ્ચે 57 વર્ષનો તફાવત છે. હિંદુ નવું વર્ષ અંગ્રેજી નવા વર્ષ કરતાં લગભગ 57 વર્ષ આગળ છે.
