આજે વિશ્વ ખૂબ જ ઝડપથી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે પરંતુ હવે આપણા સમાજમાં વ્યંઢળોના આશીર્વાદ અને અભિશાપ મહત્વના છે. આજે પણ લોકો વ્યંઢળોથી ડરે છે કે તેઓ ઘણીવાર બદદુઆ આપતા હોય છે. વાસ્તવમાં વ્યંઢળ સમુદાયને લઈને લોકોમાં એવી માન્યતા છે કે તેમના દ્વારા આપવામાં આવેલા આશીર્વાદ અને શ્રાપ બંને સાચા સાબિત થાય છે. સાથે જ લોકોના મનમાં અનેક સવાલો છે, જેમાંથી એક એ છે કે વ્યંઢળોની અંતિમયાત્રા માત્ર રાત્રે જ કેમ કાઢવામાં આવે છે અને કોઈ જોવે તો શું થશે. તો ચાલો આજે જાણીએ વ્યંઢળો સાથે જોડાયેલી મહત્વની બાબતો વિશે.
જ્યારે કોઈ વ્યંઢળનું મૃત્યુ થાય છે, ત્યારે તેની અંતિમયાત્રા દિવસે નહીં પરંતુ રાત્રિના અંધારામાં કાઢવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો કોઈ બિન-નપુંસક તે મૃત શરીરને જુએ છે, તો તેણે આગામી જન્મમાં નપુંસક બનવું પડશે. આ જ કારણ છે કે વ્યંઢળ સમાજ બીજા વ્યંઢળને નપુંસક બનવા ઈચ્છતો નથી, તેથી મૃતદેહને રાત્રે ગુપ્ત રીતે બહાર કાઢવામાં આવે છે. બીજી તરફ વ્યંઢળ સમાજ મૃતદેહને બાળતો નથી પરંતુ દફન કરે છે.
સામાન્ય રીતે કોઈનું મૃત્યુ થાય ત્યારે શોક મનાવવામાં આવે છે, પરંતુ કિન્નર સમાજમાં કોઈનું મૃત્યુ થાય ત્યારે ઉજવણી કરવામાં આવે છે. નપુંસક તરીકે જીવન જીવવું કોઈ નરકથી ઓછું નથી, તેથી તે નરકમાંથી મુક્તિ મેળવવા માટે ઉજવવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત વ્યંઢળોના મૃત્યુ પર દાન કરવાની પણ પરંપરા છે.
જૂની માન્યતાઓ અનુસાર શિખંડીને નપુંસક માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે શિખંડીના કારણે જ અર્જુને ભીષ્મને યુદ્ધમાં હરાવ્યા હતા. જ્યારે પણ ઘરમાં કોઈ શુભ કાર્ય હોય છે જેમ કે લગ્ન, મુંડન બાળકનો જન્મ વગેરે ત્યારે વ્યંઢળોને બોલાવવામાં આવે છે અને તેમના આશીર્વાદ લેવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે વ્યંઢળો દ્વારા બોલવામાં આવતા શબ્દો ઝડપથી ભગવાન સુધી પહોંચે છે.વ્યંઢળો વર્ષમાં એકવાર તેમના દેવતા અરાવન સાથે લગ્ન કરે છે. જોકે આ લગ્ન માત્ર એક દિવસ માટે હોય છે.
