દેશભરમાં ભારે વિરોધ અને દેખાવો છતાં નાગરિકતા સુધારણા બિલ પાસ થયું અને કાયદો બની ગયો છે. લોકસભા અને રાજ્યસભામાંથી બિલ પસાર કર્યા પછી રાષ્ટ્રપતિ રામ નાથ કોવિંદે તેને મંજૂરી આપી દીધી છે, જે પછી તે હવે કાયદો બની ગયો છે. એટલે કે પાકિસ્તાન-બાંગ્લાદેશ-અફઘાનિસ્તાનથી આવતા હિન્દુ-જૈન-બૌદ્ધ-શીખ-ક્રિશ્ચિયન-પારસી શરણાર્થીઓ સરળતાથી ભારતની નાગરિકત્વ પ્રાપ્ત કરી શકશે.કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે પહેલા લોકસભામાં, ત્યારબાદ રાજ્યસભામાં બિલ રજૂ કર્યું હતું. અનેક કલાકોની ભારે ચર્ચા-વિચારણા બાદ આ બિલ ગૃહમાં પસાર થયું, મોદી સરકાર પાસે લોકસભામાં બહુમતી હતી પરંતુ રાજ્યસભામાં બહુમત ન હોવા છતાં સરકાર જીતી ગઈ છે.
નાગરિકતા સુધારણા બિલનો કેમ વિરોધ છે, કયો નવો કાયદો બન્યો છે અને શું બદલાશે.ચાલો જાણીએ,
નાગરિકત્વ અધિનિયમ 1955 ને બદલવા માટે કેન્દ્ર સરકાર નાગરિકતા સુધારણા બિલ લાવ્યું. બિલ કાયદો બનતાની સાથે જ આ બદલાઈ ગયું. હવે પાકિસ્તાન, બાંગ્લાદેશ, અફઘાનિસ્તાનથી આવેલા હિન્દુ-જૈન-બૌદ્ધ-શીખ-ક્રિશ્ચિયન-પારસી શરણાર્થીઓને ભારતનું નાગરિકત્વ મળી શકશે. હમણાં સુધી તેઓ ગેરકાયદેસર શરણાર્થી માનવામાં આવ્યાં હતાં.અગાઉ ભારતનું નાગરિકત્વ લેવા માટે 11 વર્ષ ભારતમાં રહેવું ફરજિયાત હતું, પરંતુ હવે આ સમય ઘટાડીને 6 વર્ષ કરવામાં આવ્યો છે.
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે સંસદમાં પોતાના ભાષણમાં દાવો કર્યો હતો કે લાખો લોકો છે જેમને આ કાયદાથી ફાયદો થશે. નવા કાયદા અનુસાર, તે તારીખને ધ્યાનમાં લીધા વિના તમામ શરણાર્થીઓને લાગુ પડશે.એટલે કે તે ભારત આવે તે તારીખથી જ તે ભારતનો નાગરિક ગણાશે. સરકાર દ્વારા કટઓફ ડેટ પણ જારી કરવામાં આવી છે, 31 ડિસેમ્બર 2014 પહેલા આવેલા બધા હિન્દુ-જૈન-બૌદ્ધ-શીખ-ક્રિશ્ચિયન-પારસી શરણાર્થીઓને ભારતનું નાગરિકત્વ મળશે.
ઉત્તર-પૂર્વમાં મોદી સરકારના આ કાયદાનો સખત વિરોધ થઈ રહ્યો છે. આસામ, મેઘાલય સહિતના અનેક રાજ્યોમાં લોકો રસ્તા પર ઉતરી આવ્યા છે અને બિલ પાછું ખેંચવાની સતત માંગ કરી રહ્યા છે. જો કે, કાયદો લાગુ કરતી વખતે સરકારે એ પણ જાહેરાત કરી છે કે મેઘાલય, આસામ, અરુણાચલ, મણિપુરના કેટલાક વિસ્તારોમાં કાયદો લાગુ નહીં થાય.
સ્થાનિક લોકોની માંગને કારણે કેન્દ્ર સરકારે અહીં ઇન્ટરનલ લાઇન પરમિટ જારી કરી દીધી છે, આ કારણે અહીં આ નિયમો લાગુ થશે નહીં. ઈશાનના રાજ્યો કહે છે કે જો શરણાર્થીઓને અહીં નાગરિકત્વ આપવામાં આવે તો તેમની ઓળખ, સંસ્કૃતિને અસર થશે.ઇનર લાઇન પરમિટ એ એક મુસાફરી દસ્તાવેજ છે જે ભારત સરકાર દ્વારા તેના નાગરિકોને આપવામાં આવે છે જેથી તેઓ કોઈ સુરક્ષિત સમયગાળામાં ચોક્કસ સમયગાળા માટે મુસાફરી કરી શકે.
કાયદાનો વિરોધ કેમ કરવામાં આવી રહ્યો છે?
આ કાયદાનો સખત વિરોધ કરવામાં આવી રહ્યો છે, લોકો સરકાર ઉપર સંસદ સુધીના રસ્તા ઉપર આકરા પ્રહાર કરી રહ્યા છે. કોંગ્રેસ સહિત ઘણા વિરોધી પક્ષો આ કાયદાને બંધારણનું ઉલ્લંઘન ગણાવી રહ્યા છે અને ભારતના મૂળ વિચારોની વિરુદ્ધ છે. કોંગ્રેસે સંસદમાં પણ આ બિલનો વિરોધ કર્યો હતો અને ગણ્યું હતું કે આ બિલ કલમ 14 નું ઉલ્લંઘન કરે છે, જે સમાન નાગરિકતાને સમાધાન આપે છે.
કોંગ્રેસ જ નહીં પરંતુ ઘણા વકીલો અને ચિંતકોએ પણ આ બિલને કાયદાનું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું છે. કાનૂની માહિતી અનુસાર આ બિલ ફક્ત આર્ટિકલ 14 જ નહીં, પણ આર્ટિકલ 5, આર્ટિકલ 21 નું પણ ઉલ્લંઘન કરે છે. આ બિલ વિરુદ્ધ ઘણી અરજીઓ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ લાગુ કરવામાં આવી છે. વિપક્ષનો આક્ષેપ એ પણ છે કે સરકાર કેબને પહેલા લાવીને એનઆરસીની તૈયારી કરી રહી છે, જે લઘુમતીઓ વિરુદ્ધ છે.
આ બિલનો ઉત્તરપૂર્વમાં વિરોધ કરવામાં આવી રહ્યો છે કારણ કે તે તેમની ઓળખને અસર કરી રહ્યું છે. પૂર્વોત્તરના ઘણા વિદ્યાર્થી સંગઠનોનું કહેવું છે કે જો બહારના લોકો આસામ-અરુણાચલ સહિતના અન્ય રાજ્યોમાં સ્થાયી થાય છે, તો તેમની ભાષા, ઓળખ, સંસ્કૃતિને અસર થશે અને તે એક મોટું નુકસાન થશે.
