બાબા, ધાર્મિક નેતાઓ વગેરેની ભારતીય રાજનીતિ પર હંમેશા અસર રહી છે. અવારનવાર એવું જોવા મળ્યું છે કે ઘણા રાજકારણીઓ મત મેળવવા માટે કેટલાક બાબાઓ સાથે તેમની નિકટતા વધારતા જોવા મળી છે. 80ના દાયકામાં ભારતીય રાજકારણમાં એક બાબા ખૂબ પ્રભાવશાળી હતા.
તેમની સ્થિતિ એવી હતી કે કોઈ તેમની વાત ટાળી શકતું ન હતું. એવું પણ કહેવાય છે કે તેઓ કેબિનેટ મંત્રીઓની યાદી નક્કી કરતા હતા. આ બાબા કોણ હતા અને તેઓ એક સામાન્ય યોગગુરુથી લઈને સત્તાના ગલિયારા સુધી કેવી રીતે પહોંચ્યા, ચાલો આજે તમને જણાવીએ…
અમે જે બાબા વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ તે બિહારના મધુબનીના રહેવાસી હતા. જેમનું નામ ધીરેન્દ્ર બ્રહ્મચારી. તેમનું સાચું નામ ધીરેન્દ્ર ચૌધરી હતું, પણ તેઓ લખનૌના યોગ ગુરુ પાસેથી યોગના પાઠ લીધા પછી બ્રહ્મચારી બન્યા હતા. 1958માં તેમણે દિલ્હીમાં પણ યોગ શીખવવાનું શરૂ કર્યું. ઈન્દિરા ગાંધીના પિતા એટલે કે પંડિત જવાહરલાલ નેહરુએ પણ તેમની પાસેથી યોગ શીખ્યા હતા. તેમણે જ ઈન્દિરાને તેમની પાસેથી યોગ શીખવાની સલાહ આપી હતી.
ઈન્દિરા સાથે તેમની પહેલી મુલાકાત કાશ્મીરમાં થઈ હતી. પીએમ અને ઈન્દિરા ગાંધી તેમની પાસેથી યોગ શીખતા હતા, તેથી તેમને દિલ્હીમાં પણ પોતાનો યોગ આશ્રમ ખોલવામાં કોઈ મુશ્કેલી ન પડી. તેમના ‘વિશ્વયતન યોગ’ કેન્દ્રનું ઉદ્ઘાટન પંડિત જે. નેહરુએ કર્યું. તેઓ પીએમ હાઉસમાં ઈન્દિરા ગાંધીને યોગ શીખવતા હતા. એક પુસ્તક અનુસાર, ધીરેન્દ્ર બ્રહ્મચારી પાસેથી યોગ શીખીને ઈન્દિરા ખુશ હતી અને તેણે એક વિદેશી મિત્રને લખેલા પત્રમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.
તેમને તેમાં લખ્યું છે કે એક સુંદર યોગી તેને યોગ શીખવે છે. આથી જ તેનો યોગ પ્રત્યેનો રસ વધ્યો છે. ધીરે ધીરે ધીરેન્દ્ર અને ઈન્દિરા વચ્ચે મિત્રતા વધતી ગઈ. તે પોતાના રૂમમાં એકલા જ યોગ શીખવતા હતા. તેમને પીએમ હાઉસ અને ઈન્દિરાના ઘરે જતા કોઈએ રોક્યા નહીં. તેમના નામે એક સરકારી બંગલો પણ જારી કરવામાં આવ્યો હતો.
તેમના આશીર્વાદ લેવા માટે અનેક નેતાઓ અને કલાકારો અહીં આવતા હતા. એટલું જ નહીં જ્યારે ઈન્દિરા ગાંધી પીએમ બન્યા ત્યારે ધીરેન્દ્ર બ્રહ્મચારીના નામે સેંકડો એકર જમીન, અનેક લક્ઝરી વાહનો અને પ્રાઈવેટ જેટ ઈશ્યુ કરવામાં આવ્યા હતા. આમાંથી કેટલીક વિદેશથી આયાત કરવામાં આવી હતી જેના પર કોઈ ટેક્સ લેવામાં આવ્યો ન હતો. એવું કહેવાય છે કે ઈન્દિરા મોટા ભાગના રાજકીય નિર્ણયો તેમની સલાહ પર જ લેતા હતા. જો કોઈ તેમના વિશે ફરિયાદ કરતું હતું, તો તે તેમની તરફ ધ્યાન પણ આપતા ન હતા.
માતાની જેમ જ ધીરેન્દ્રનો જાદુ પુત્ર સંજય ગાંધી પર પણ ચાલ્યો. બંને સારા મિત્રો બની ગયા હતા. બંને અવારનવાર સાથે પ્લેન ફ્લાઈટમાં જતા હતા. કેટલાક લોકોનું કહેવું છે કે ઈમરજન્સી દરમિયાન ધીરેન્દ્ર બ્રહ્મચારીએ ઈન્દિરાને પોતાના દુશ્મનોથી લડવા અને બચવાના કેટલાક તાંત્રિક ઉપાયો જણાવ્યા હતા. ગાંધી પરિવાર, એટલે કે શાસક પરિવાર સાથેના તેમના સ્ટેન્ડ-ઓફને કારણે, તેઓ એક સમયે ભારતના રાસપુટિન તરીકે પણ ઓળખાતા હતા.
પણ રાજીવ ગાંધીને તેમની સંગત પસંદ ન હતી. એટલા માટે તે તેમનાથી દૂર રહેતા હતા. ઈન્દિરા ગાંધીના અવસાન પછી પણ ધીરેન્દ્રને રાજીવના કારણે તેમની અંતિમ યાત્રામાં જવા દેવામાં આવ્યા ન હતા. ઈન્દિરાના મૃત્યુ પછી ધીરેન્દ્રએ તેમના મૃત્યુની આગાહી કરી હતી. તેમને કહ્યું હતું કે તે જૂન 1994માં મૃત્યુ પામશે. એવું બન્યું કે તે જ વર્ષે 9 જૂને, તેમનું પ્લેન ક્રેશમાં મૃત્યુ થયું હતું.
