મનુસ્મૃતિ હિંદુ ધર્મનો મુખ્ય ગ્રંથ છે. આ પુસ્તકમાં લાઈફ મેન્ગમેન્ટને લગતી ઘણી બાબતો કહેવામાં આવી છે. જો આ બધી જ બાબતોનું ધ્યાન રાખવામાં આવે તો ઘણી બધી સમસ્યાઓથી બચી શકાય છે.
મનુ સ્મૃતિના એક શ્લોકમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે સાંજના સમયે કઈ 4 બાબતોથી બચવું જોઈએ. નહીં તો જીવનમાં ખરાબ સમયને આવતા કોઈ રોકી શકશે નહીં. આપણે જાણ્યે-અજાણ્યે આપણે આ 4માંથી એક યા બીજી વસ્તુ કરતા રહીએ છીએ, જ્યારે આવું ન કરવું જોઈએ. તો ચાલો જાણીએ એ 4 બાબતો વિશે.
वारि खलु कार्याणि संध्याकाले विवर्जयते।।
आहारं मिथुं निद्रं स्वाध्यायंच चुर्तकम् ॥
અર્થ- ભૂલથી પણ સાંજના સમયે આ 4 વસ્તુઓ ન કરવી જોઈએ- ભોજન, સે**, ઊંઘ અને સ્વ-અભ્યાસ.
સાંજે ભોજન કરવું નહીં :- શાસ્ત્રોમાં દરેક કાર્ય માટે એક સમય નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. ભોજનનો પણ એક નિશ્ચિત સમય હોય છે. સાંજનો સમય ભોજન માટે યોગ્ય નથી. એટલા માટે સાંજે ભોજન ટાળવું જોઈએ. જે લોકો સાંજે ભોજન કરે છે તેઓ પેટની બીમારીઓ જેમ કે અપચો, ગેસ, હાર્ટબર્ન, પેટમાં દુખાવો, કબજિયાત વગેરેથી પીડાય છે.
સાંજે સે** ન કરો :-પ્રાચીન દંતકથાઓ મુજબ, એક વખત ઋષિ કશ્યપે તેમની પત્ની દિતિ સાથે સાંજે સં * કર્યો હતો, જેના પરિણામે હિરણ્યકશિપુ અને હિરણ્યકશ્યપ જેવા રાક્ષસોનો જન્મ થયો. તેથી જ સાંજે સં* ન કરવો જોઈએ. તેની સ્વાસ્થ્ય પર પણ નકારાત્મક અસર પડે છે.
સાંજે સૂવું નહીં :- સાંજનો સમય પણ સૂવા માટે યોગ્ય નથી. જે લોકો સાંજે સુવે છે, તેમના જીવનમાં ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. આવા લોકો શારીરિક રીતે નબળા પડી જાય છે અને તેમને સમાજમાં અપમાનની સ્થિતિનો પણ સામનો કરવો પડે છે. એટલા માટે ભૂલથી પણ સાંજે ન સૂવું. સાંજે વેદનો પાઠ ન કરવો.
મનુ સંહિતા પ્રમાણે સાંજે વેદનો પાઠ કરવો જોઈએ નહિ. એના માટે સવારનો સમય નિશ્ચિત છે. સાંજે વેદના પાઠ કરવાથી દેવી-દેવતાઓ ક્રોધિત થાય છે અને તેની નકારાત્મક અસર આપણા જીવન પર પડી શકે છે. વેદના પાઠ કરવા માટે બ્રહ્મ મુહૂર્તનો સમય શ્રેષ્ઠ છે.
