નમસ્કાર મિત્રો,આ માહિતી દ્વારા તમને તમારા અધિકારો વિશે જણાવી રહ્યા છીએ.જો પોલીસ તમારો રિપોર્ટ લખવાનો ઇનકાર કરે છે,તો શું કરશો ? જાણો.જ્યારે પણ કોઈ કોગ્નિઝેબલ ગુનો કરવામાં આવે એટલે કે ગંભીર પ્રકૃતિનો ગુનો થાય,ત્યારે તેની પ્રથમ માહિતીનો અહેવાલ તરત જ પોલીસને આપવો જોઈએ.
પોલીસની ફરજ છે કે તે તેના પ્રથમ માહિતી FIR રજિસ્ટરમાં આવા ગુનાની જાણ કરે.તેની જોગવાઈ ક્રિમિનલ પ્રોસિજર કોડ 1973 (CrPC) ની કલમ 154 માં આપવામાં આવી છે.જ્યાં બનાવ બન્યો હોય તે પોલીસ સ્ટેશનમાં કેસની જાણ કરવી જોઈએ,પરંતુ તમે તમારા નજીકના પોલીસ સ્ટેશનમાં પણ રિપોર્ટ નોંધાવી શકો છો,જે પછી સંબંધિત પોલીસ સ્ટેશનને મોકલવામાં આવશે.
પોલીસનું કામ કોગ્નિઝેબલ ગુના માટે FIR લખવાનું છે.જો તે પોલીસ સ્ટેશન વિસ્તારમાં ગુનો ન બન્યો હોય તો પણ પોલીસ તેના FIR રજિસ્ટરમાં તેનો અહેવાલ નોંધશે.આવી એફઆઈઆરને ઝીરો એફઆઈઆર કહેવાય છે.જો ગુનો નોન-કોગ્નિઝેબલ હોય,તો પોલીસ તેને તેમના એફઆઈઆર રજીસ્ટરને બદલે નોન કોગ્નિઝેબલ ઓફેન્સ રજિસ્ટરમાં રજીસ્ટર કરશે.
પોલીસને કોગ્નિઝેબલ ગુનાની ફરિયાદ લેખિત અને મૌખિક બંને રીતે કરી શકાય છે.પોલીસ ફરિયાદ કરનાર વ્યક્તિને ફરિયાદ અથવા લેખિતમાં જાણ કરવા દબાણ કરી શકે નહીં.પોલીસના ઇન્ચાર્જ અધિકારીની જવાબદારી છે કે તેઓ નોંધણી કરાવશે અથવા જાણ કરાવશે અને ફરિયાદ લખ્યા બાદ ફરિયાદ કરનાર વ્યક્તિ તેના દ્વારા શું લખવામાં આવ્યું છે તે વાંચશે.
ફરિયાદ કરનાર વ્યક્તિ દ્વારા તેના પર સહી કરવામાં આવશે અને ફરિયાદની નકલ તેને મફત આપવામાં આવશે.જો તમને તેની નકલ ન મળી હોય અને સંબંધિત કલમો સાથે તેના પર ગુનાનું વર્ણન લખેલું ન હોય,તો સમજો કે તમારો રિપોર્ટ નોંધવામાં આવ્યો નથી.
જો તમારી ફરિયાદ કોઈ પોલીસ સ્ટેશનમાં સાંભળવામાં આવી નથી,તો તમે સંબંધિત જિલ્લાના એસપી એટલે કે જિલ્લા પોલીસ અધિક્ષકને લેખિતમાં ફરિયાદ કરી શકો છો. તમારો રિપોર્ટ લખવા માટે તમે કયા સમયે પોલીસ સ્ટેશન ગયા હતા અને ત્યાં તમને કોણ મળ્યું અને તેઓએ શું કહ્યું તેની સંપૂર્ણ વિગતો તમારે લેખિતમાં આપવાની રહેશે.
