છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં હાર્ટ એટેકના કારણે મૃત્યુના કેસમાં તીવ્ર વધારો થયો છે. ભયાનક વાત એ છે કે અચાનક હાર્ટ એટેકના કારણે જીવ ગુમાવનારા મોટાભાગના લોકો યુવાન હતા. તેલંગાણાના નાંદેડમાં ડાન્સ કરતી વખતે એક યુવકનું અચાનક મોત થયું હતું. આ ઘટના 25 ફેબ્રુઆરીની છે. છોકરો માત્ર 19 વર્ષનો હતો. તેલંગાણામાં એક સપ્તાહમાં હાર્ટ એટેકથી મૃત્યુની આ ચોથી ઘટના હતી. આ પહેલા 22 ફેબ્રુઆરીએ હૈદરાબાદના એક જીમમાં વર્કઆઉટ દરમિયાન એક પોલીસ કોન્સ્ટેબલનું હાર્ટ એટેકથી મોત થયું હતું.
20 ફેબ્રુઆરીએ હૈદરાબાદમાં એક લગ્ન સમારંભમાં વરરાજાને હળદર લગાવી રહેલો એક વ્યક્તિ અચાનક પડી ગયો અને તેનું ઘટનાસ્થળે જ મોત થઈ ગયું. તેલંગાણામાં ગયા શુક્રવારે એક વ્યક્તિ ચાલતી વખતે અચાનક પડી ગયો. સદનસીબે, ફરજ પરના ટ્રાફિક કોન્સ્ટેબલે CPR (કાર્ડિયોપલ્મોનરી રિસુસિટેશન) આપીને તેમનો જીવ બચાવ્યો. પરંતુ બાકીના ત્રણ કેસમાં ત્રણ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા.
અગાઉ ગુજરાતના અમદાવાદમાં એક ક્રિકેટ મેચ દરમિયાન GST કર્મચારીનું હાર્ટ એટેકથી મૃત્યુ થયું હતું. GST કર્મચારી અને જિલ્લા પંચાયતના કર્મચારીઓ વચ્ચે આ મેચ ચાલી રહી હતી. બોલિંગ કરતી વખતે GST કર્મચારીની તબિયત લથડી અને તે જમીન પર પડી ગયો. રિપોર્ટ અનુસાર ગુજરાતમાં એક મહિનામાં સાત લોકોના હાર્ટ એટેકથી મોત થયા છે.
અહેવાલો સૂચવે છે કે છેલ્લા બે મહિનામાં દેશમાં હૃદય રોગથી મૃત્યુ પામનારા લોકોની સંખ્યામાં લગભગ 20 ટકાનો વધારો થયો છે. અહીં સવાલ એ થાય છે કે અચાનક 18 થી 40 વર્ષની આસપાસના લોકોમાં હાર્ટ એટેકની ઘટનાઓ આટલી ઝડપથી કેમ વધી રહી છે. શા માટે વૃદ્ધ લોકો, ટીનેજ બાળકો, કુસ્તીબાજો, એથ્લેટિક બોડી ધરાવતા યુવાનો પણ હાર્ટ એટેકનો શિકાર બની રહ્યા છે.
મધ્ય પ્રદેશના ઈન્દોરમાં યુવાનોમાં તાજેતરમાં કરવામાં આવેલા સર્વેમાં જાણવા મળ્યું છે કે માત્ર આ શહેરમાં જ 18 વર્ષથી ઉપરના 48 ટકા યુવાનોને એક યા બીજી બીમારી છે જે હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે સારી નથી. એક લાખ લોકો પર કરવામાં આવેલા આ સર્વેમાં 48 હજાર લોકો બ્લડ પ્રેશર અને કોલેસ્ટ્રોલ જેવી બીમારીઓનો શિકાર હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું. આ બધા રોગો જે ધીમે ધીમે શરીરમાં સ્થિર થાય છે તે પછીથી હૃદય રોગ અને હાર્ટ એટેક તરફ દોરી શકે છે.
સેન્ટ્રલ લેબના ડાયરેક્ટર વિનીતા કોઠારી આજતકને કહે છે, “આ સર્વેક્ષણમાં ભાગ લેનારા લોકોમાંથી 17 ટકા લોકો કોલેસ્ટ્રોલ, 9.8 ડાયાબિટીસ અને બાકીના લોકો કિડની અને લીવરની સમસ્યાથી પીડાતા હતા.” ખરાબ જીવનશૈલી અને ખાનપાન પણ હૃદય રોગ અને હાર્ટ એટેકનું મુખ્ય કારણ છે.
ઈન્ડિયન હાર્ટ એસોસિએશન (આઈએચએ) અનુસાર, યુવાનોમાં હાર્ટ એટેકના કેસ વધી રહ્યા છે. સ્ત્રીઓ કરતાં પુરુષોને વધુ હાર્ટ એટેક આવે છે. સ્થૂળતા, બ્લડપ્રેશર, ડાયાબિટીસ, સ્ટ્રેસ, કોલેસ્ટ્રોલ જેવા પરિબળો આના માટે જવાબદાર છે. 50 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના 50 ટકા લોકોમાં હૃદયરોગ અને હાર્ટ એટેકનું જોખમ વધી ગયું છે અને 40 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના 40 ટકા લોકોમાં હાર્ટ એટેકનું જોખમ વધી ગયું છે.
ડોક્ટરના જણાવ્યા મુજબ આજના યુવાનોમાં હૃદયની બીમારીઓનું મુખ્ય કારણ ખરાબ જીવનશૈલી અને ખાવાની આદતો છે. તેની સાથે ધીમે ધીમે વધતું વજન પણ હાર્ટ એટેકને આમંત્રણ આપે છે. ધૂમ્રપાન, આલ્કોહોલનું સેવન, અનેક પ્રકારની દવાઓનું સેવન જે લોકો મનોરંજન માટે લેતા હોય છે, આ તમામ પરિબળોની શરીર પર ખૂબ જ ખરાબ અસર પડે છે. આ ખાસ કરીને હાર્ટ એટેકનું જોખમ વધારે છે. આનાથી બચવા માટે આપણે નિયમિત ચેકઅપ કરાવવું જરૂરી છે.
તેમણે કહ્યું, “આ સાથે એ વાતનું પણ ધ્યાન રાખો કે જો કોઈના પારિવારિક ઇતિહાસમાં હાર્ટ એટેકના કેસ આવ્યા હોય અથવા પરિવારમાં કોઈ વ્યક્તિ હૃદયની બીમારી, બ્લડ પ્રેશર, થાઈરોઈડ કે ડાયાબિટીસનો શિકાર હોય, તો પરિવારના તમામ સભ્યો. લોકોએ તેમની તપાસ કરાવવી જરૂરી છે. ઉપરાંત, જો તમે વધુ પડતો બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાક ખાઓ છો, તમારી જીવનશૈલી સારી નથી અથવા તમારી ઊંઘની પેટર્ન ખરાબ છે, તો વર્ષમાં ઓછામાં ઓછું એક વખત આપણે આપણા ડૉક્ટરની તપાસ કરાવવી જોઈએ.
જો કોઈ વ્યક્તિ હૃદય રોગથી પીડિત હોય અને તેને હૃદયરોગનો હુમલો આવે અથવા અચાનક કોઈને હૃદયરોગનો હુમલો આવે, તો તરત જ તબીબી સહાય માટે કૉલ કરો. આસપાસના લોકોની મદદ લો. આ સિવાય ઈમરજન્સી મેડિકલ હેલ્પ તમારા સુધી ન પહોંચે ત્યાં સુધી તમારા મોંમાં એસ્પિરિનની ગોળી રાખો અને તેને ચાવો. એસ્પિરિન લેવાથી તમારી ધમનીઓમાં બનેલા લોહીના ગંઠાવાનું તોડવામાં મદદ મળી શકે છે જે હાર્ટ એટેક દરમિયાન ધમનીમાં લોહીના પ્રવાહને અવરોધે છે. ડૉક્ટરો તેને ગળી જવાને બદલે તેને ચાવવાની ભલામણ કરે છે જેથી તે તમારી સિસ્ટમમાં ઝડપથી પ્રવેશી શકે.
મેડિકલ એક્સપર્ટ્સનું કહેવું છે કે જો કોઈને હાર્ટ એટેક આવે તો તેને તાત્કાલિક સીપીઆર આપવો જોઈએ. જો દર્દીને યોગ્ય રીતે સીપીઆર આપવામાં આવે તો તે દર્દીના જીવને ઘણી હદ સુધી બચાવી શકે છે. આ પ્રક્રિયામાં, દર્દીના હૃદયને એટલું સખત દબાવવામાં આવે છે જેથી રક્ત પરિભ્રમણ ફરી શરૂ થઈ શકે.
