માહિતી અને પ્રસારણ પ્રધાન પ્રકાશ જાવડેકર કહે છે કે તબક્કાવાર રીતે સમીક્ષામાં રાહત આપવામાં આવી રહી છે. 17 પછી પણ, સંજોગો અનુસાર નિર્ણય લેવામાં આવશે. લક્ષણો વિના વાયરસની હાજરી ટાળવાનો એકમાત્ર રસ્તો સામાજિક અંતર છે.
વન અને પર્યાવરણ પ્રધાન તરીકે, જાવડેકર પ્રદૂષણના ઘટાડાથી ખુશ છે, પરંતુ ચેતવણી આપે છે કે, પરિસ્થિતિ હંમેશાં સરખી રહેશે નહીં. તેમણે અમર ઉજાલાના શરદ ગુપ્તા સાથે રોગચાળાને કાબુમાં લેવાનાં પગલાં અંગે વિગતવાર વાતચીત કરી હતી. અહીં એના અંશ છે…
લોકડાઉન કેમ વારંવાર વધી રહ્યું છે?
આ આખા વિશ્વમાં થઈ રહ્યું છે. આ એક ખૂબ જ અનપેક્ષિત કટોકટી છે. યુ.એસ. અને સિંગાપોરમાં પણ લોકડાઉન ઘણા તબક્કામાં હતું. કેટલાક રાજ્યોને લાગ્યું, કેટલાકએ એવું કર્યું નહીં. પરંતુ ભારતે કોરોનાને નિયંત્રિત કરવામાં અન્ય દેશોની તુલનામાં ઘણી વધારે સફળતા મેળવી છે. અમારા નિષ્ણાત જૂથો દરરોજ સંકલન કરે છે અને સમીક્ષા કરે છે, પછી પગલાં લેવામાં આવે છે. તબક્કાવાર રીતે લોકડાઉન અને તે જ રીતે પ્રશિક્ષણ. આર્થિક પ્રવૃત્તિની ખાતરી આપી.
લોકોને કેટલી જાગૃતિ મળી?
લોકો માસ્ક લગાવવા લાગ્યા છે. જો તમારી પાસે માસ્ક નથી, તો પછી તમે રૂમાલ બાંધશો. જો ત્યાં કોઈ સેનિટાઇઝર નથી, તો સાબુથી ઘણી વખત હાથ ધોવા. લગભગ 90 ટકા લોકોએ લોકડાઉનને અનુસર્યું છે. એકમાત્ર સમસ્યા સામાજિક અંતરની છે. જો લોકો ભીડવાળી જગ્યાએ એક બીજાથી 5-6 ફૂટનું અંતર જાળવી રાખે તો કોરોના સરળતાથી પરાજિત થઈ શકે છે.
કોરોના ફેલવા માટે જવાબદાર કોણ છે? સરકાર, જમતી કે જનતા ?
કોઈ એક વર્ગ, જાતિ કે ધર્મના લોકોને દોષી ઠેરવવા યોગ્ય નથી. તે કોઈ ધાર્મિક સ્થળ હોય, બજાર હોય કે દારૂનું ભંડાર હોય, સામાજિક અંતર હોવું ખૂબ મહત્વનું છે. આ નવી કન્સેપ્ટનો પ્રોત્સાહન સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. આ રોગના લક્ષણોનું જોખમ પણ છે. ખાંસીને છીંક આવતી નથી અથવા તાવ આવતો નથી, છતાં એક વાયરસ જે ભયંકર છે. આવી સ્થિતિમાં, રોગ અજાણતાં ફેલાઈ રહ્યો છે. તેથી ફક્ત સામાજિક અંતર જ બચાવી શકાય છે.
લોકડાઉન થયાના 44 દિવસ પછી આકારણી શું છે? આપણે કેવી આર્થિક સ્થિતિએ ઉભા છીએ ?
આપણે દુનિયા કરતા સારી સ્થિતિમાં છીએ. યુ.એસ. માં 70000 લોકો મૃત્યુ અને 1.2 મિલિયન દર્દીઓ છે. બ્રિટન, ઇટાલી, સ્પેન અને ફ્રાન્સમાં 25,000 થી વધુ લોકોનાં મોત થયાં છે. બેલ્જિયમ, જર્મની અને બ્રાઝિલમાં આશરે 10,000 જગ્યાઓ થઈ છે. તેની તુલનામાં, ભારતની પરિસ્થિતિ કંઈક અંશે નિયંત્રણમાં છે.
પહેલાં માસ્ક, પી.પી.ઇ., પરીક્ષણ કીટની અછત હતી. હવે કોરોના સામે લડવાની સંપૂર્ણ તૈયારી શું છે?
વડા પ્રધાન ડિસેમ્બરથી કોરોના સામે લડવાની તૈયારી કરી રહ્યા હતા. દરેક મંત્રીમંડળની મીટિંગ કહેતા હતા કે મોટું સંકટ આવવાનું છે. તેથી જ આજે દેશમાં 800 કોવિડ -19 હોસ્પિટલો છે. બે લાખથી વધુ આઇસોલેશન બેડ, 15,000 થી વધુ આઈસીયુ બેડ. આજે ફક્ત 80-90 લોકો ઓક્સિજન પર છે, વેન્ટિલેટર પર માત્ર સાઠ લોકો. શરૂઆતમાં માસ્ક આયાત કર્યા, પછી તેમને જાતે બનાવવાનું શરૂ કર્યું. આજે આપણે આપણી જરૂરિયાતનાં માસ્ક બનાવીએ છીએ. શરૂઆતમાં વેન્ટિલેટરની આયાત કરવી પડતી હતી, હવે 36 હજાર વેન્ટિલેટર બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. એ જ રીતે, પી.પી.ઇ કીટ્સ પણ આત્મનિર્ભર બની છે.
પહેલા કેસ પછી તમામ મુસાફરોને અલગ પાડવામાં આવે તો સારું નહીં?
મેં કહ્યું નહીં કે આપણે બાકીની દુનિયા કરતા સારી સ્થિતિમાં છીએ. તેમાં બધું જ સમાયેલું છે.
જો પરિસ્થિતિ નિયંત્રણમાં છે, તો તમે શું માનો છો?
લોકો વડા પ્રધાન પર વિશ્વાસ કરે છે તે સૌથી મોટું કારણ છે. તેમને લાગે છે કે મોદીજી અમારા માટે કામ કરી રહ્યા છે, આપણા અને અમારા પરિવારના જીવ બચાવશે. તેમને વિશ્વાસ છે કે લોકડાઉન બાદ વડા પ્રધાન પણ આપણી આજીવિકાની ચિંતા કરી રહ્યા છે. ધીમે ધીમે, વસ્તુઓ સામાન્યતા તરફ આગળ વધી રહી છે.
જીડીપીને કેટલું નુકસાન થશે?
આ જીવન બચાવવાનો સમય છે, આકારણીનો નહીં. અમને વિશ્વાસ છે કે કોરોના પછી ભારત એક ખૂબ જ મજબુત બળ તરીકે ઉભરી આવશે.
અસંગઠિત ક્ષેત્રની પરિસ્થિતિ ખૂબ જ ખરાબ છે. સરકાર શું કરશે?
વડાપ્રધાને અપીલ કરી હતી કે એપ્રિલનો પગાર તમામ કર્મચારીઓને ચૂકવવામાં આવે. કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો અને જાહેર ક્ષેત્રની સંસ્થાઓએ તે આપ્યું છે, મોટાભાગની ખાનગી સંસ્થાઓ પણ અપીલનું સન્માન કરે છે. એવા ઘણા ઓછા લોકો હશે જેમને એપ્રિલમાં પગાર મળ્યો ન હતો. તેથી જ મે મહિનામાં અમે આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ શરૂ કરી હતી.
નાણાકીય પેકેજ ક્યારે જાહેર કરવામાં આવશે?
વડા પ્રધાન સતત વાતચીત કરી રહ્યા છે. આ સરકાર જાહેર સમસ્યાઓ પ્રત્યે સૌથી સંવેદનશીલ છે. લોકોને વિશ્વાસ છે કે જેની જરૂર હોય તે વડા પ્રધાન પણ તે જ નિર્ણય લેશે.
પશ્ચિમ બંગાળ સરકારે કેન્દ્ર સાથે મુકાબલો અપનાવ્યો છે. કેન્દ્ર સરકાર રાજ્ય સરકારના કામમાં શું દખલ કરી રહી છે?
સેન્ટરની ટીમો મુંબઇ, કોલકાતા અને અમદાવાદ ગયા હતા. વિરોધ માત્ર પશ્ચિમ બંગાળ સરકાર તરફથી આવી રહ્યો છે. ટીમ રાજ્યોને ઉકેલો શોધવા માટે મદદ કરી રહી છે. દિલ્હીમાં આમ આદમી પાર્ટીની સરકાર કેન્દ્રની સલાહ સાથે સતત કામ કરી રહી છે.આમાં કોઈએ રાજકારણ ન કરવું જોઈએ. પરંતુ મમતા દીદીની આગામી એક વર્ષમાં અહીં ચૂંટણી છે. તે તેમાં હારનો ડર છે. તેથી જ તે દરેક બાબતમાં રાજકારણ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.
